Het bijbeltje van mijn vader

Het Bijbeltje van mijn vader

‘Wie wil deze?’ Ik stak meteen mijn vinger op. Het volkomen stukgelezen, met plakband gerepareerde en beduimelde bijbeltje had een magische aantrekkingskracht op me. Wij zijn een familie van opruimers en weggooiers. Na het overlijden van mijn moeder, afgelopen zomer, brachten we het ouderlijk huis voortvarend en efficiënt terug in ‘de oude staat’ , zoals de woningbouwvereniging vereiste.  Daar kwam het bijbeltje van mijn vader tevoorschijn. Sindsdien ligt het kapot gelezen boek in een hoekje van mijn boekenkast Ik heb het nog nauwelijks aangeraakt.

Als ik beter kijk zie ik dat de bladzijden de rug op meerdere plaatsen hebben losgelaten. Het nieuwe testament valt er bijna vanaf. De onbedoelde symboliek van mijn evangelische opvoeding. Het ‘oude’ testament kreeg niet zoveel aandacht. Het ging om die verhalen over Jezus. Mijn vader heeft met name van het nieuwe testament in de loop van de tijd een kleurrijk onderstreept geheel gemaakt. Schrijven in je Bijbeltje was geen heiligschennis. Het was een werkboek. Het dunne papier dat ik alleen van oude bijbeltjes ken, is helemaal omgekruld aan de randen. Overal zitten nog briefjes, staan er opmerkingen in de kantlijn en waar het dunne papier het begaf zit plakband. Soms heeft hij letters met pen overgetrokken omdat de inkt verbleekt was. Het doet me denken aan hoe ik vroeger tentamens voorbereidde. Met welk tentamen was mijn vader bezig? Welke intredetoets verwachtte hij bij Petrus aan de hemelpoort?

Mijn vader, wiens naam ik draag, was een zachtaardige en wat introverte man. Zeker weten dat Petrus hem met een brede armzwaai zo door liet lopen.  Als schoenmaker en lekeprediker zat hij avonden te studeren. Ik zie hem voor me, met zijn slanke vingers bladerend in het boek der boeken, verbanden leggend, met weer een andere kleur iets nog eens onderstrepend. De verborgen passie van een verlegen man. Hij was geen charismatisch spreker, hakkelde soms, moest het hebben van zijn voorbereiding. Wat fascineert me in dit stukgelezen bijbeltje op mijn bureau? Welk verhaal vertelt het mij?  

Opeens realiseer ik me dat iets anders in mij ook wil kijken en om aandacht vraagt. Ik kijk niet naar een boek maar naar een symbool. Het vertelt een verhaal in de onderstroom. Ik hoef niets te beoordelen, het ergens mee eens te zijn, er afscheid van te nemen of er grip op te krijgen. Symbolen laten zich niet vangen, niet vastleggen. Het zijn geen eenduidige betekenisgevers. Ze overstijgen het talige en maken contact met je ziel. Symbolen werken door onder de radar van de rede. Ze verbinden ons met een groter geheel. Met geschiedenis, met familie.

Naast mijn ratio en mijn lichaam is er nog een derde krachtbron volgens Els van Steijn (De Fontein): je familie, je voorouders waarmee je door lotsverbondenheid bent verstrengeld. Je familiesysteem is als een onzichtbaar web om je heen. Om die kracht en energie op te pakken moet je op ‘je eigen plek’ gaan staan in het familiesysteem. Je moet durven te ontvangen. Voeding vanuit het familiesysteem is het belangrijkste onderwerp van haar boek.

Ik pak het oude bijbeltje op van mijn bureau. Op mijn leeftijd zeg je niet meer dat je wees bent geworden. Of toch? Ervaar ik mijn verweesde ziel? Wat is mijn grote geheel? Ik schik het uit elkaar vallende boek, de bijna losse bladzijden, als losse zielen, om een foto te nemen.

Rien